Bij een gezonde voeding hoort voldoende vocht. Voor een volwassene is dit gemiddeld 1,5 liter per dag. Dat hoeft niet alleen water te zijn, ook thee, koffie, light frisdranken en drinkbouillon leveren vocht zonder dat ze veel calorieën bevatten.
Ons geliefde kopje koffie is onschadelijk en kan dus zonder meer worden meegeteld, zolang het gaat om ongeveer de gemiddelde hoeveelheid koffie die Nederlanders drinken: zo'n vier à vijf kopjes per dag.
Aan koffie worden nog wel eens slechte eigenschappen toegeschreven. Zo verdacht men koffie er vroeger van een hoge bloeddruk te veroorzaken. Maar onderzoek heeft aangetoond dat koffie bij het ontwikkelen daarvan een ondergeschikte rol speelt.
Wel is juist dat koffie caféstol bevat, een stof die cholesterolverhogend kan werken en daarmee het risico op hart- en vaatziekten kan vergroten. Maar die stof krijgen we niet binnen via de koffie zoals de meeste Nederlanders die zetten. Hij blijft namelijk achter in de papieren filter van het koffiezetapparaat of de senseopads. Een klein aantal van de automaten in bedrijven, het deel dat met ongefilterde koffie werkt, produceert wel koffie met een verhoogd caféstol-gehalte.
Koffie en thee belemmeren bovendien enigszins de opname van ijzer. Dat effect is klein, maar mensen op de rand van bloedarmoede kunnen hun thee of koffie beter niet bij het eten drinken. Zwangere vrouwen bijvoorbeeld, kunnen de koffie beter tussen de maaltijden in nemen.
Koffie is lekker en belangrijk in de Nederlandse samenleving. Voor diegenen onder u die nooit melk drinken, is het wolkje in de koffie, mits halfvolle (koffie)melk, een mooie manier om toch wat calcium binnen te krijgen. Dat wil zeggen: echte melk. Want de koffiecreamers die meest plantaardig zijn, op grond van kokosvet, leveren die calcium en B-vitamines niet.
Een andere opvallend prettige eigenschap is, dat koffie mensen wakker kan houden en ze meer alert maakt.
Een gemiddelde hoeveelheid koffie per dag van ongeveer vier koppen (acht kleine kopjes), kan dus geen kwaad. Toch is tien à twaalf koppen op een dag te veel. Veel van de onderzoeken naar het effect van koffie zijn gedaan bij een gemiddeld gebruik. Bedenk: appels zijn gezond, maar iedere dag twee kilo appels eten is ook niet goed. Vaak drinken mensen extreem veel koffie die daarmee eigenlijk hun trek willen stillen,. Zij zouden zich de tijd moeten gunnen voor een gezond eetpatroon.
Koffie zou verder een belangrijke bron zijn van antioxidanten. Dat is nou weer een beetje overdreven. Over de werking van antioxidanten is nog lang niet alles bekend en in ieder geval is het onzin om speciaal koffie te gaan drinken om die antioxidanten binnen te krijgen. Daarvoor zijn groente en fruit een betere bron.
Tot slot: onderzoek heeft aangetoond dat het echt een fabeltje is dat cafeïne kan ontnuchteren. Mensen die drankjes dronken met ook cafeïne erin, voelden zich wel beter en dachten dat de alcohol geen vat op ze had. Maar uit tests bleek de alcohol hun reacties helaas net zo te beïnvloeden, als die van mensen die geen cafeïne hadden gebruikt.